maandag 16 mei 2022

RioTinto

El Rio Tinto is een roodgekleurde rivier van ca 100 km lengte in het zuiden van Spanje. De rode kleur is afkomstig van het opgeloste ijzersulfiet in het water. De rivier is daardoor extreem zuur en bevat, afgezien van wat bacterien en algen nauwelijks leven. De zuurgraad is te vergelijken met die van de zwavelpoelen in Yellowstone in Amerika. Beide extreme omgevingen worden door NASA wetenschappers gebruikt voor onderzoek naar de omstandigheden waaronder  buitenaards leven zou kunnen bestaan.

Die ochtend laten we El Rocio achter ons en rijden via een weg, omzoomd door rode oleanders naar het noorden, met de bedoeling die richting voorlopig aan te houden. De eerste korte stop is het keurige maar niet zo interesante Bollullos par del Condado, een centrum voor de wijnen in deze streek. De reden van de stop is de Iglesia de Santiago Apostol, een bijzondere kerk die we graag willen zien. 

Het is zondagmorgen en uitgestorven als we het plaatsje inrijden. De straten worden al ras smaller en voordat ze te smal worden keren we om, zetten de camper in een brede straat aan de rand van het dorp en lopen het dorp in. Als we in een straatje in het Nederlands delibereren over de juiste route, komt een stem uit den Hooge: "Ik hoor Nederlands, kan ik helpen?" Een vrouw buigt zich over een balkonrand naar ons en komt naar beneden. Even later komt haar man, een Spanjaard, ook. Tot onze verrassing vraagt hij ons op de koffie wat we niet weigeren. 

Ze woont al 40 jaar hier. Haar man is muzikant, drummer, en zo zal het wel gekomen  zijn. Ballullos vind ze geen top plaats om te wonen. Weinig cultuur. Hun kinderen zijn al lang het huis uit. Haar man heeft hier een huis en dus blijft ze hier. Ze vertelt wat van de kerk en dan nemen we afscheid.

Het plaatsje is uitgestorven en het kerkplein geheel leeg. Volgens Google dateert de kerk uit de Moorse tijd, ca 14e eeuw met latere aanbouw in barok. Moors en Katholiek, het is een aparte combinatie maar lijkt hier goed te passen. De Moorse Toren zit vol ooievaarsnesten. De vogels klepperen tegen elkaar met hun nek naar achteten als hun partner terug komt van een fouragetocht. Aandoenlijk. 

We lopen om de kerk om vooral de ooievaars goed te bekijken en rijden dan verder naar het Noorden, Extremadura in. Langs de weg bloeit diepblauwe Epomoea. Eerst heuvels, dan een droog gebied met overal oude  brandschade aan de Eucalyptus bomen. Denk aan de bosbranden van Australie van vorig jaar. Dat spul brandt als een fakkel.

Ondertussen zijn we de Rio Tinto al overgestoken die hier licht rood is door de vele zijriviertjes die het water verdund hebben. Dan worden de heuvels bergen. Het wordt groener en overal weer de bekende parasoldennen. De weg slingert enorm, maar is goed te rijden. Het is stil op de weg. In de electriciteitsmasten overal ooievaarsnesten.

Rio Tinto is niet alleen een rivier maar ook de naam van een Brits mijnbouw bedrijf dat wereldwijd mijnen exploiteert en een naam heeft veroverd op het vlak van milieuschade. De discussie over de oorzaak van de rode kleur van het water, natuurlijk, of door de mijnbouw, duurt voort.

In het plaatsje Las Minas de Riotinto stoppen we even bij het museum. Er wordt hier al 4000 jaar mijnbouw gepleegd. Maar we komen niet voor het museum maar voor het toeristentreintje dat rijdt over de oude spoorbaan waarlangs het erts naar Huelva werd vervoerd. Helaas, we worden weer als kuddedieren meegevoerd, mondkapje oo, maar het is een goede manier om de enorme invloed te kunnen zien die de mijnbouw op het landschap heeft gehad. Een zondagmiddag uitje om een destopisch landschap te bekijken, het is cynisch, ik weet het.

Het opstappunt is midden tussen een paar oude open mijn-putten. Puin en aarde in allerlei kleuren. Er werden hier behalve ijzer ook koper, zilver en een aantal zware metalen gewonnen. De Rio Tinto is hier bloedrood. Het is griezelig maar de toeristen vermaken zich prima. Bocht na bocht rijdt het treintje langs het riviertje, een soort Drome, maar dan rood.
Het is een leerzame ervaring. Leuk? nee, eerder confronterend, verontrustend, schokkend, verdrietig. Wat doen we allemaal met onze planeet?

Verder noordelijk vinden we een rural camping, met een Oostenrijkse beheerster die vloeiend Engels spreekt. Weer een verhaal, maar dat ga ik niet vertellen. We kijken uit op een beboste helling en wat vijgenbomen met hun typische bladeren. Het wordt snel koud.

Geen opmerkingen: